‘Bijen hebben ons nodig voor hun voortbestaan’
Het gaat niet goed met de honingbij in Nederland, maar dat geldt niet voor de bijen van Athora Netherlands. Dankzij de goede zorgen onze collega én huisimker Sokol Nuri zijn de bijenvolken die leven rondom ons hoofdkantoor in Amstelveen kerngezond, hoewel de aanhoudende droogte momenteel wel een uitdaging is.
De Amstelveense Athora-bijen trekken normaal niet veel aandacht. Ze staan verdekt opgesteld naast het kantoorpand en zoemen er lustig op los in de tuin, op zoek naar stuifmeel en nectar voor hun koninginnen. Maar het is best bijzonder dat wij als financiële instelling onze eigen bijenvolken hebben en zo een klein steentje bijdragen aan het behoud van biodiversiteit. Volken die bovendien worden verzorgd door een eigen collega. Daarom zetten we Sokol en zijn bijen graag een keer in de schijnwerpers.
Hoeveel bijencollega's hebben we tegenwoordig?
“We hebben nu drie bijenvolken met in totaal ongeveer 160.000 bijen. Twee daarvan zijn heel sterk en één volk is kleiner, maar groeiende. Ook was ik bezig een vierde kolonie te creëren, maar die koningin bleek niet sterk genoeg om de nieuwe kolonie te bestieren. Daarom heb ik dat vierde volk tijdelijk weer moeten samenvoegen met het ‘moedervolk’. Nu het voorjaar is, ga ik binnenkort met een nieuwe koningin opnieuw proberen om een vierde volk af te splitsen.”
Je hoort alleen maar kommer en kwel als je in de media leest over bijen en andere insecten. Wat merk jij daarvan?
“Zeker, in algemene zin gaat het niet goed met de honigbij in Nederland, die verhalen kennen we allemaal wel. In slechte winters gaat soms wel 40% van de bijen verloren. Klimaatverandering is een belangrijke oorzaak en stelt zowel de bijen als ons imkers voor grote uitdagingen. Voorheen waren strenge winters het grootste probleem, maar tegenwoordig zijn een vroeg voorjaar en extreem droge zomers de realiteit en dat betekent dat je als imker je schema daarop moet aanpassen. Zelfs als ervaren bijenhouder kan je voor vervelende verrassingen komen te staan. Want naast klimaatveranderingen zijn er nog genoeg andere bedreigingen voor de honingbij. Je hebt te maken van de varroamijten (een parasiet die zich voortplant op het broedsel van honingbijen), virussen, het gebruik van pesticide en elektromagnetische straling van mobiele netwerken. Al met al geen prettige situatie voor de bij.”
Gaat het dan wel goed met ónze bijen?
“Ja, ondanks alle uitdagingen doen onze bijen het prima. Ook omdat ik vorig jaar nieuwe, raszuivere koninginnen heb geïntroduceerd in de volken. Daarnaast heb ik vorig jaar veel tijd geïnvesteerd om het nieuwe volk op te bouwen en ook in goed materiaal voor onze nieuwe bijenkasten. De bijenvolken zijn nu over het algemeen heel gezond, stabiel en in balans. Hoewel de aanhoudende droogte nu wel een bedreiging vormt. Daardoor zijn er minder bloeiende bloemen en kunnen de bijen minder nectar vinden en daarmee niet voldoende voedsel.”
Bijen houden vergt geduld en toewijding
Hoe kun je hongerige bijen helpen?
“De bijen hadden afgelopen najaar flink wat honing gemaakt en ik heb toen overwogen om deze te oogsten, zodat we voor het eerst een paar potjes Athora-honing zouden hebben. Maar achteraf was het een goede beslissing om dat niet te doen. Dankzij de honingreserves van vorig jaar zijn de bijen nu toch in staat – ondanks de aanhoudende droogte die al 9 weken duurt - om het broedsel in de kasten voldoende te voeden en nieuwe honingraten te vormen. Als aanvulling geef ik ze bovendien extra voer in de vorm van suikerwater. Dus op Athora-honing kunnen we voorlopig alleen nog hopen; de bijen hebben hun honing zelf veel te hard nodig om te overleven.”
Hoe helpen imkers in het voortbestaan van bijen? Kunnen ze dat niet zelf?
“Helaas is het in de huidige omstandigheden bijna onmogelijk voor bijen om op eigen kracht te overleven. In geen twintig jaar hebben we meer iets gehoord over bijenkolonies die in het wild voorkomen, bijvoorbeeld in het bos of onder een brug. Triest genoeg is het een situatie die wij als mensen zelf gecreëerd hebben. Doordat we altijd op zoek zijn geweest naar bijen die zoveel mogelijk honing produceren en gemakkelijk hanteerbaar zijn, hebben we daarmee de meer natuurlijke selectiecriteria buitenspel gezet. En dat is niet in het voordeel van de bijen geweest en hun vermogen om te overleven We zijn als mens de afgelopen 100 jaar dus heel druk geweest om bijen voor ons eigen gewin in te zetten, maar met als gevolg dat ze bijna niet meer zonder onze hulp kunnen. Ze hebben de imker nodig om een bijenkast voor ze te maken en voor behandeling tegen ziektes.”
Hoe ben jij de huisimker van Athora geworden?
“Ik werk hier al sinds 2008 jaar op de afdeling Actuariaat (Liabilities Modelling & Change). Daarnaast ben ik in mijn vrije tijd lid van een imkervereniging in Amstelveen. De bijen van Athora werden eerst door een professionele firma verzorgd, en toen daar het contract mee ophield zochten de collega's van Facilitair Bedrijf contact met onze vereniging met de vraag of wij konden helpen met het verzorgen van de bijen. Niet wetende dat ik collega ben. Dus dat was een handige toevalstreffer.”
Is het moeilijk om bijen te houden?
“Dat hangt er maar net vanaf of het je hobby is, of dat je professioneel bijenhouder bent. Als hobby is het prachtig en leuk, hoewel het heus niet gemakkelijk is. Om bijen te houden, moet je theoretische en praktijkcursussen volgen. Maar het vergt vooral geduld en toewijding. Dan kan iedereen het leren.”
Wat kunnen andere mensen doen om de bijen te helpen?
“Zorg voor voldoende groen in je tuin en vooral bloemen. Zo help je de bijen gemakkelijker voedsel te vinden. Je mag heel blij zijn als er in de buurt van je tuin een imker actief is, want dat is hard nodig om de planten in je tuin te bestuiven. Daarnaast is het een mooie steun in de rug om honing en andere producten te kopen van lokale bijenhouders.”